Er heerst paniek in journalistiek en politiek Nederland. Niet omdat de Brexit eraan zit te komen of omdat er in Hongkong nog steeds wordt gedemonstreerd. Ook het feit dat niet duidelijk is waar ons belastinggeld heen gaat als het om het interieur van het koningshuis gaat, lijkt ons niet echt te storen. Nee, journalisten hebben op dit moment maar gespreksonderwerp en dat is….. de baard van Willem-Alexander. Sinds deze zomer pareert onze koning namelijk met een kort rossig baardje. Op zich best geinig want het maakt de beste man toch net wat mannelijker, althans, dat vind ik. Vermoedelijk vindt de koning dat zelf ook want tot afgelopen week was hij nog steeds de trotse bezitter van deze baard. Dat de baard menens is, bleek wel toen hij afgelopen maand voor het eerst met een baard verscheen tijdens een officiële gelegenheid. De belangrijkste vraag kwam vanuit het ministerie van financiën. Wat moeten we nu met ons geld? Beetje gekke vraag als je het zou stelt, want geld kun je nog steeds het beste uitgeven, maar het ministerie heeft een punt. Waarom deze vraag en wat is de mogelijke oplossing?
Sinds 1817 wordt door de Nederlandse bank de vorst van ons land op de Nederlandse munt gedrukt. Dit was een ideetje van een andere Willem, namelijk Willem I. Hij vond het wel een goed idee dat heel Nederland wist hoe de vorst, hij dus op dat moment, er uit zag. Om een stukje zekerheid te verschaffen liet hij rond zijn portret ook de tekst ‘Koning der Nederlanden’ zetten, zodat er geen misverstand kon ontstaan wie nu de koning van het land was. Voor Nederlanders handig want als ze koning Willem I ooit door de stad zagen lopen, maar niet zeker wisten of hij het was, hoefden ze enkel een gulden uit hun zak te halen en ze wisten dat ze het bij het goede eind hadden. Uiteraard stel ik mij dit gebeuren helemaal voor. Alsof de koning even gaat shoppen in de stad, haha. Daar heeft de koning vast personeel voor.
Sinds januari 2002 is de euro ingevoerd. Elk deelnemende land mocht binnen de kaders zijn eigen opdruk van de munt ontwikkelen. Nederland wilde graag de traditie van de afdruk van de vorst voortzetten waardoor is besloten om Koningin Beatrix in de eeuwigheid vast te leggen om de Europese munt. Dus als koningin Beatrix besloot om te gaan shoppen in Parijs of Madrid en passanten dachten haar te herkennen, dan haalden ze een euro uit hun zak in de hoop dat er een Nederlands gedrukte euro bij zat, en konden ze zo checken of dit inderdaad de koningin van Nederland was. Wat ze ook konden doen is even aan de vele beveiligers vragen die om haar heenliepen vragen of het inderdaad de koningin was, want die zal ze ongetwijfeld bij zich hebben gehad.
Goed, nu was het portret van Beatrix geen probleem want die bleef jaar in jaar uit met dezelfde helm op rondlopen dus haar portret hoefde niet aangepast te worden. Hooguit op wat rimpeltjes hier en daar na leek zij nauwelijks te veranderen. Willem-Alexander maakt het de muntmeesters daarentegen wat lastiger als hij voornemens is zijn baard te blijven dragen. Moet de munt worden aangepast?
‘Voor deze munten wordt een vast portret van de koning gebruikt. Er is geen vast protocol voor het veranderen van die beeltenis als de koning opvallende zaken aan zijn uiterlijk verandert.’ [1]
Aldus een woordvoerder van vermoedelijk het ministerie van financiën. Er is dus nergens vastgelegd wat er moet gebeuren bij een wijziging van het uiterlijk van een vorst. Is er ooit wel eens een munt aangepast door het veranderen van het uiterlijk van een vorst? Dat schijnt wel het geval te zijn. Door het ouder worden van de voorgangers van Willem-Alexander is sporadisch een wijziging geweest van de afdruk op de munt. Ik kan nu niet meer het losgeld uit mijn zak pakken om te kijken of er sprake van een wijziging is geweest, nu de gulden al een tal van jaren niet meer wordt gebruikt. Ook ben ik geen specialist in numismatiek, muntkunde voor zij die het woord niet kennen, dus moet ik het doen met de woorden van de woordvoerder van het ministerie van financiën. Wel zou ik het nog een filatelist, postzegelverzamelaar voor zij die het woord niet kennen, kunnen vragen aangezien op postzegels vaak dezelfde afdruk wordt gebruikt, maar dat soort mensen heb ik niet in mijn omgeving.
Goed, genoeg gestrooid met scrabble-woorden. Hoe lang moet die baard blijven staan voordat er wel wat wordt veranderd aan die munt? De eerst mogelijke aanpassing kan worden gedaan voor het drukken van de herdenkingsmunt. Die komt in 2020 uit naar aanleiding van het 75-jarig jubileum dat Nederland is bevrijd. De munt schijnt nog te moeten worden ontworpen. De betreffende kunstenaar die deze munt gaat fabriceren mag zelf besluiten of onze vorst er met of zonder baard op komt te staan. Het is jammer dat het om een munt gaat en deze niet meerdimensionaal mag zijn. Bij de postzegel kan ik me nog voorstellen dat je er een soort 3D-effect aangeeft waarbij je, afhankelijk hoe je tegen de postzegel aankijkt, er wel of geen baard te zien is. Is voor Willem-Alexander ook wat fijner want dan heeft hij nog elke ochtend de keuze om zijn baard te scheren of te laten staan.
Mocht het ministerie van financiën ooit het idee vatten om toch de euromunt aan te passen, dan laten zij een aantal ontwerpers een voorstel indienen. Deze voorstellen worden vervolgens beoordeeld door een commissie die advies uitbrengt aan de staatssecretaris van Financiën. Het winnende ontwerp wordt daarna ter fiattering, dus goedkeuring, voorgelegd aan het Kabinet van de Koning. [1] Afhankelijk wanneer er weer een nieuwe badge wordt gedrukt zal de nieuwe afdruk op de munt te zien zijn.
Gelet op bovenstaande vind ik het wel een heel gedoe als het gaat om de baard van de koning. Wat ik overigens nog veel frappanter vind sis dat iedereen zijn mening geeft, iedereen over de baard speculeert en plannen maakt, maar niemand nog aan de koning heeft gevraagd of hij van plan is zijn baard gedurende een langere tijd op deze wijze in stand te houden. Misschien gaat hij zijn baard wel heel lang laten groeien om het vervolgens in te laten vlechten. Ik ben benieuwd hoe druk iedereen dan gaat doen en hoe de nieuwe munt er dan uit zal zien.
[1] Willem-Alexander krijgt voorlopig nog geen baard op munten en zegels, 4 september 2019, nu.nl te vinden