Afgelopen zaterdag ben ik voor het eerst sinds heel veel jaren weer een keer in de kerk geweest. Voor de mensen die mij kennen is dit een vreemde gewaarwording want ik ben atheïst. Wat? Zo’n ongelovige, ketter, heidene, afvallige of hoe je het ook wilt noemen. Vanuit vroeger begrijp ik dat er een argument moest zijn voor het onverklaarbare, maar anno 2022 is er vanuit de wetenschap zoveel meer bekend dat ik van mijn geloof ben gevallen. Dood is dood. Goed, om niet nu al op te veel zieltjes te trappen zal ik verder gaan met mijn verhaal. Hoe ik daar dan terecht ben gekomen? Ik zal beginnen bij het begin.
Ergens in een duister verleden heb ik een dag meegeholpen met het maken van pakketten voor de voedselbank. Iets met het afkopen van mijn geweten denk ik. Daar kwam ik mijn vriendin ‘de banketbakker’ tegen. Ze vertelde over haar banketbakkerij en dat deze gericht is op dagbesteding voor jongeren met een afstand tot de maatschappij. Veelal jongeren met een GGZ-achtergrond die uit het systeem zijn gevallen en waarbij zij met haar bakkerij een handje helpt om deze jongeren weer het vertrouwen in zichzelf te laten terugwinnen. De jongeren leren hoe ze moeten bakken, samenwerken en uiteindelijk ook verkopen aan de balie van hetgeen ze gemaakt hebben. Een supergoed initiatief en een win-winsituatie want naast het maatschappelijke element wordt gelijk tegemoet gekomen aan de mensen zoals ik met een onstilbare honger naar taart en koekjes. Kortom, ik ben fan vanaf het eerste moment. Onze vriendschap heeft zich inmiddels zo ontwikkeld dat we elkaar vaak zien en ik haar af en toe ook help in de bakkerij. Zo ook die betreffende zaterdag.
Door corona was het voor een jongere niet mogelijk om op zaterdagmiddag te helpen tijdens de kerstmarkt dus ben ik ingevlogen om te helpen. Voordat ik van huis vertrok realiseerde ik me nog net op tijd dat mijn handtas, waarvan de hengsels lijken op boksbeugels en de voorkant er iets uitziet als een pentagram, beter niet mee kon naar de kerk. Ik denk dat ik bij binnenkomst anders gelijk was verketterd haha. Met mijn plastic zak met broodjes voor de banketbakker ben ik vervolgens vol goede moed vertrokken.
Bij aankomst bleek er een hoog grijsgehalte in de kerk aanwezig. Op zich wel logisch want het geloof is iets wat vooral bij de vorige generaties een belangrijke rol heeft gespeeld en als je hoort bij de harde kern, dan blijf je dat tot het einde. Er stonden allerlei kraampjes met knutsel- en freubelwerkjes. Ik dacht gelijk aan de kinderen waar eerder veel over is gesproken in het nieuws. Of zou dit gemaakt zijn door bejaarden in het tehuis? Een knutselmiddag op Huize Vreugdevol, lekker met de handjes en niets met het hoofd. Iets verderop stond de banketbakker met een jongere achter een kraampje met allerlei lekkere dingen uit de banketbakkerij. Dat dit lekker is weet ik overigens uit ervaring, ik heb ongeveer alles al geproefd waar geen noten in zitten. Nadat de jongere haar ouders had getroffen in de kerk, ben ik op haar plek gaan zitten en tijdens een rustig moment heb ik het gebeuren op mij in laten werken.
In de kerk klonk een koor. Ik keek wat om mij heen maar zag nergens het koor staan. ‘Er staat gewoon een cd op’, zei mijn vriendin. Oké, niet helemaal het beeld zoals ik het voor mij zag, maar het was ook erg koud en om een hele dag te gaan staan zingen in een kerk leek me achteraf ook wel wat overmoedig. Gelukkig kwam de redding van Ben. Ben zag eruit als een man van rond de 50 met een brilletje op en een buik alsof er een skippybal inzat. Voor de generatie die niet meer weet wat een skippybal is, zo’n bal waar je tegenwoordig ook op kunt zitten achter je bureau voor een betere houding. Ben vertelde dat hij een concert ging geven en dat zou over enkele minuten beginnen. De dame achter het orgel was al aan het inspelen en trots pakte Ben zijn trompet uit de tas. Als een ware professional moest er natuurlijk eerst gestemd worden en Ben vloog over de toonladders heen, uiteraard op zijn manier. Vervolgens begon hij vol enthousiasme te blazen in zijn trompet en konden de bezoekers enkele kerstnummers herkennen. Heel zuiver was het niet maar Ben kreeg zeker een 10 voor enthousiasme. Wel was het een pijnlijk moment toen hij achteraf vroeg wat wij er van vonden. Normaal voorzie ik mensen van een eerlijke reactie en ik moet zeggen dat ik het woord ‘concert’ niet helemaal vond passen bij hetgeen zich zojuist had afgespeeld, maar aangezien ik het vermoeden had dat er iets vreemds ben Ben aan de hand was, had ik besloten hier wat behendig omheen te manoeuvreren door aan te geven dat ik in ieder geval de nummers wel herkende. Trots als een pauw liep Ben vervolgens weg. Mijn vriendin keek mij trots aan en leek even te geloven dat ik mij daadwerkelijk aan kon passen aan de omstandigheden.
Dit geduld werd niet veel later veelvuldig op de proef gesteld doordat Ben nog ongeveer vier keer terug is gekomen om te vragen of we in Nijmegen woonden, welke wijk wij woonden, welk gedeelte in de wijk en of we bij elkaar woonden. Adem in, adem uit…. Hij kan hier niets aan doen, zei ik tegen mijzelf. Iedereen is welkom in de kerk, je achtergrond maakt niet uit. Uiteraard heb ik niet mijn echte locatie vermeld maar het adres van iemand die woont in een wijk waar je zelfs overdag liever niet wilt komen, dus last van Ben zouden we in ieder geval niet krijgen.
Even later kwam Ben met een vrouwelijke soortgenoot aanzeilen en vroeg om koffie. Prima, dat verkopen wij ook. Direct daarna volgde de zin; ‘wij hoeven hier niet voor te betalen want wij werken hier.’ Oké, dat zal dan wel en mijn vriendin bevestigde wat Ben zei dat de koffie van de kerk was. Vervolgens wilde hij ook nog een stuk taart. Dit keer kwam de zin over het niet betalen en het werken in de kerk er niet achteraan maar Ben maakte geen aanstalten om zijn portemonnee te trekken. Ook niet in de minuten die daarna volgden. Inmiddels kreeg ik nogal jeuk van Ben en met in mijn achterhoofd de liefde en de passie die mijn vriendin heeft voor de bakkerij en de jongeren was ik vastbesloten om Ben hier niet mee weg te laten komen. Ik onderbrak Ben in zijn verhaal met zijn soortgenoot en vroeg of hij liever contant of via de QR-code wilde betalen. Net als met kinderen ga je niet de discussie aan over het wel of niet betalen maar geef je ze de keuze uit twee waarbij het resultaat in dit geval hetzelfde zou zijn. Ben leek wat overvallen, stamelde wat woorden maar na mijn strenge blik gaf hij aan zo ‘zijn beurs’ te pakken. Ik deed de blik; ‘ik hou je in de gaten’ en Ben liep weg. Die middag leek hij alsnog zijn snor te willen drukken maar na nog een paar van die blikken schuifelde Ben toch terug naar het kraampje om zijn gebak af te rekenen. Een kleine overwinning mocht gevierd worden dus mijn vriendin en ik sloten de dag af met een warme chocolademelk. Gratis, want wij werken hier dus wij hoeven niet te betalen.
Hoorde Ben niet juist ook bij de doelgroep waar je het voor deed? Net als de ouderen met hun handwerkclubje wel of niet in huize vreugdevol?
Nou snap ik echt wel dat je niet altijd zin in cliënten hebt, alleen denk ik dat je dan deze middag had moeten stippen. Juist rondom kerken komen we de gehandicapten, ouderen, psychiatrische ( om alles maar effe op de bekende zorghoop te gooien). Of als je geen zin in t gesprek of Ben hebt, kan je dit respectvol zeggen ipv liegen over een adres. Ik heb in mn vrije tijd ook echt vaak geen zin in een extra “zorgtaak”, maar vind dat ik die wel heb. Als mens tot mens, maar ook omdat ik net iets beter weet hoe moeilijk het is voor een ander die niet geheel in onze maatschappij past.
Helaas… meestal lees ik jouw collums met heel veel plezier en begrijp ik het sarcasme wat er soms in zit, love it zelfs. Maar deze keer moet ik niet lachen. Misschien door de kersttijd, misschien doordat ik hierin een een glimp van mezelf soms zie, maar vooral omdat t op papier of scherm zo hard overkomt. Als t bedoeld was om t gesprek los te krijgen…. nou das gelukt.
Dus rest mij jou en alle anderen (ook Ben), hele fijne dagen te wensen en kijk een beetje om naar elkaar 😉